Narodowa Kapela Bandurzystów Ukrainy

Narodowa Kapela Bandurzystów Ukrainy im. H.I. Maiborody jest wyjątkowym fenomenem dziedzictwa kulturowego narodu ukraińskiego. Kapela powstała w 1918 r. w Kijowie za panowania ukraińskiego hetmana Pawła Skoropadskiego. Założycielem i pierwszym liderem zespołu był Vasyl Jemets – utalentowany bandurzysta z obwodu charkowskiego. W 1935 roku, łącząc się ze słynną wówczas Połtawską Kapelą Bandurzystów, założoną w 1925 roku przez dyrektora artystycznego Volodymyra Kabachkę, nazwa zespołu została przemianowana na „Pierwszą Wzorową Kapelą Bandurzystów Komisariatu Ludowego Ukrainy” i rozpoczął pracę pod kierunkiem utalentowanego chórmistrza Mykoly Mykhailowa. Po zakończeniu II wojny światowej w kwietniu 1946 roku zespół bandurzystów wznowił działalność twórczą pod kierunkiem Oleksandra Minkiwskiego.

W 1951 roku kapela otrzymała honorowy tytuł „Zasłużonej”, a w 1983 roku została laureatem Narodowej Nagrody Ukrainy im. Tarasa Shevchenki. W 1995 roku kapela została nazwana imieniem Hryhoria Maiborody, a w 1997 otrzymała status „Narodowej”.

Z zespołem w różnych latach współpracowali znani wokaliści: Ivan Kozlovski, Borys Hmyria, Petro Bilinnyk, Dmytro Hnatiuk, Diana Petrynenko, Anatoliy Kocherha, Anatoliy Solovyanenko, Maria Stefyuk, Olga Nagorna, Vasyl Savenko (Wielka Brytania), Nina Matviienko, Taras Shtonda, Serhij Magera, Serhij Kovnir, Victoria Lukyanets, Susanna Chakhoyan.

Narodowa Honorowa Kapela Bandurzystów Ukrainy im. H.I. Maiborody ma swoją unikalną cechę twórczą – wszyscy artyści śpiewają i jednocześnie grają na bandurach. Programy koncertowe wykonywane są przez orkiestrę, kwintet i dwie seksty bandury. Obecnie zdecydowana większość zespołu to absolwenci Pracowni Treningu Aktorskiego działającej w zespole od 1962 roku oraz Wyższej Szkoły Pedagogicznej Sztuki Kobzarskiej w Stritivce. Przez 33 lata (1977–2010) zespołem kierował Ludowy Artysta Ukrainy Mykoła Hvozd. Okres ten charakteryzuje epoką aktywnych poszukiwań twórczych i został uwieńczony pełnym rozwojem zawodowym i artystycznym zespołu, który godnie promuje narodową muzykę i kulturę chóralną na Ukrainie oraz poza jej granicami.
W latach 2010–2013 dyrektorem artystycznym i głównym dyrygentem był Ludowy Artysta Ukrainy Viktor Skoromny. We wrześniu 2013 roku dyrektorem generalnym – kierownikiem artystycznym zespołu został znany chórmistrz, dyrygent chóru, pedagog i Ludowy Artysta Ukrainy Jurij Kurach. W ostatnich latach repertuar koncertowy zespołu znacznie się poszerzył o następujące programy: kolędy i szczedriwki, pieśni powstańcze, rekruckie, czumackie pieśni w aranżacji ukraińskich kompozytorów. W ostatnich latach chór aktywnie korzysta z dzieł współczesnych estradowych kompozytorów: Igora Bilozira, Tarasa Petrynenki, Vasyla Lutego, Andrija Kuzmenki i innych.
Na koncerty tradycyjnie zapraszani są mistrzowie słowa artystycznego: Ludowy Artysta Ukrainy, laureat Narodowej Nagrody Ukrainy im. Tarasa Szewczenki Anatolij Palamarenko, zasłużona działaczka sztuki Ukrainy Svitlana Koretska i inni. Oryginalna sztuka muzyków­ bandurzystów jest znana i popularna we wszystkich zakątkach Ukrainy i poza jej granicami.

Dużym sukcesem zakończyły się koncerty zespołu w Bułgarii, Polsce, Niemczech, Kanadzie, Japonii, Francji, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii i na Węgrzech. Podstawą repertuaru były i pozostają ukraińskie pieśni ludowe, do których aranżacje z powodzeniem wykonuje szef sekcji muzycznej zespołu Vołodymyr Marunych. Chóralny śpiew przy akompaniamencie delikatnych srebrnych nut bandur, teatralne wykonanie każdej piosenki tworzą niezapomniane wrażenie, porywają serca i dusze wszystkich, którzy kiedykolwiek zetknęli się z pięknem ukraińskich pieśni wykonywanych przez zespół bandurzystów.
W 2018 roku kapela obchodziła 100­-lecie istnienia. Zespół uczestniczył w Międzynarodowym Forum Bandurzystów, które odbyło się przy wsparciu Ukraińskiej Fundacji Kultury. W ramach tego wydarzenia odbył się historyczny koncert, w którym udział wzięły dwie pokrewne grupy bandurzystów – Narodowa Kapela Bandurzystów im. H.I. Mayboroda oraz Ukraińska Kapela Bandurzystów im. Tarasa Shevchenko (Detroit, USA).