Grzegorz Hańderek – “Podmuch”

Z technicznego punktu widzenia ta wystawa należy do grupy wyjątkowo lekkich. Jest zbiorem rysunków tworzonych bez użycia narzędzi. Główną bohaterką prac okazuje się sadza, która wtapia się w różne powierzchnie. Zapisuje białe flagi powiewające w przestrzeni miasta, osadza się na kartkach papieru, unosi się w pomieszczeniach zostawiając ślady na ścianach i podłogach.

Jej użycie jako efektu procesu spalania, buduje sieć odniesień do innych substancji cyrkulujących w przyrodzie. Pozwala na fantazjowanie o dowodach rzeczowych pozbawionych konturów. Rozproszonym archiwum w ciągłym ruchu, dalekim od uspokajającego wyobrażenia na temat przedmiotów i ciał, jako obiektów o określonych wymiarach.

Sypka natura sadzy zachęca do opowiadania o długim trwaniu materii, obserwowanym w rytmie falowym, od powolnego zagęszczania do rozproszenia. Jej rozcieranie w palcach wyznacza drogę od kruszejących skał, które zamieniają się w glebę, przez składające się na nią pierwiastki, po korzystające z nich organizmy, przekształcające się w złoża węgla, wydobyte, spalone i unoszące się w powietrzu.

Działania rysunkowe Grzegorza Hańderka to pejzaże z popiołów, formy skrystalizowane z  resztek i pozostałości. Opowieści, których mechanizmem napędowym jest rozkład. Zbudowane z drobin w normalnych warunkach prawie nieuchwytnych dla oka, które w wyniku wcierania i wsączania w różne powierzchnie, zostają na moment unieruchomione i tylko przez to stają się widoczne.

Jak wszystko co sproszkowane, kryją w sobie potencjał ruchu. Łatwo wyobrazić sobie podmuch, który z powrotem unosi je w powietrze. Jego siła sprawia, że przestrzeń wypełnia się czarnym pyłem tak gęsto, że uniemożliwia widzenie. Skazuje władzę oka na bezużyteczność. Tym samym zagraża wszystkim modelom rzeczywistości, których głównym celem jest kategoryzowanie i potrzeba wnikliwego poznania przynoszącego jednoznaczny wynik.

Choć moment ciemności, kiedy popioły cyrkulują w powietrzu nie trwa długo, przynosi inne formy myślenia. Nową gramatykę opartą na wdechu i wydechu, próbę orientacji w przestrzeni poza kontrolą spojrzenia. Kontakt z popiołem przypomina o naszej podległości wobec sił grawitacji. Ta kłopotliwa sytuacja na szczęście szybko się rozwiewa. Pyły w końcu opadają. Choć przestają być widoczne, nieustannie osiadają na skórze i wypełniają płuca. Pozostawiają w krajobrazie zaskakująco cienką warstwę.

Grzegorz Hańderek (ur. 1977, Zabrze)
Artysta wizualny, kurator, nauczyciel akademicki. W swoich działaniach koncentruje się na procesach realizowanych zarówno indywidualnie – czego efektem są m.in. rysunki oraz instalacje tworzone w oparciu o cielesne doświadczenia materii – jak i kolektywnie: inicjując zdarzenia na styku sztuki, przestrzeni społecznej i ekosystemu publicznego. Jego projekty splatają wielogłosowe doświadczenia, ślady i formy ekspresji zarówno podmiotów ludzkich, jak i nieludzkich, eksplorując sztukę jako medium relacyjne. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych i Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Na ASP w Katowicach prowadzi Pracownię Interpretacji Literatury, a od 2020 roku pełni funkcję Rektora uczelni.

6.03 – 6.04.2025

BWA Tarnów / Pałacyk Strzelecki, ul. Słowackiego 1

Kuratorka Marta Lisok