Auschwitz Tour

Miejsca pamięci takie jak Auschwitz obecnie mają rangę wpisywanych w foldery wycieczkowe atrakcji turystycznych w jednym pakiecie z Kopalnią Soli w Wieliczce. Motywacje turystów przyjeżdżających z całego świata i odwiedzających Obóz są bardzo różne. Wynikają z potrzeby pamiętania, obowiązku moralnego, ale również z potrzeby obcowania ze śmiercią. Ta ostatnia motywacja związana jest tanatoturystyką – odwiedzaniem miejsc masowej śmierci. Doświadczenie przebywania w przestrzeni nagłej i brutalnej śmierci jest dla zwiedzających oczyszczające.  Podczas tour przez Obóz Zagłady zwiedzający prowadzeni są przez przewodników, od których w dużej mierze zależą ich reakcje. Jeśli przewodnik jest utalentowanym performerem turyści wrócą do domu pełni wrażeń.

Przez lata Muzeum Auschwitz przeszło wiele zmian. Od miejsca w którym nie zmieniając „scenografii” można było kręcić filmy takie jak „Pasażerka”, do uporządkowanej przestrzeni muzeum z przystrzyżonymi trawnikami i autobusami kursującymi pomiędzy podobozami. Obecnie Muzeum Pamięci jest obiektem turystycznym posiadającym całą infrastrukturę: restaurację, sklepik muzealny, płatne parkingi i wszystko co niezbędne dla milionów turystów odwiedzających rocznie to miejsce. Bilety najlepiej rezerwować z trzymiesięcznym wyprzedzeniem. Rodzi się pytanie, czy za tą wielka popularnością idzie jakaś szczególna refleksja zwiedzających? I jaka w ogóle jest motywacja ludzi do oglądania pozostałości po machinie Zagłady?

W Google, średnia ocen Auschwitz to 4,7 (znakomite) jest opisane jako: „Ponure miejsce pamięci przy obozie koncentracyjnym z czasów II wojny światowej i wystawy edukacyjne.” Sądząc po komentarzach dla większości zwiedzających wizyta w muzeum jest wielkim przeżyciem. Zdarzają się jednak głosy krytyczne, osób narzekających na „zbyt drogie bilety”, „długie kolejki”, „brak udogodnień dla wózków inwalidzkich”, czy „przewodników nie przygotowanych na rozmowy z dziećmi”. Są też narzekania, że nie czuć już tej samej co kiedyś grozy miejsca.

Kluczową rolę dla wywołania odpowiednich wrażeń po wizycie w muzeum ma przewodnik. Od jego czterogodzinnego performance’u zależy czy wizytatorzy wyjdą z obozu znudzeni, czy przepełnieni emocjami i szacunkiem do życia. Po skończonej wycieczce jeszcze na terenie Brzezinki ludzie szeptają pytanie: „Jak ci się podobało?”. Na myśl przychodzi opowiadanie Tadeusza Rożewicza pt. „Wycieczka do muzeum” i opisany przez niego tłum żądnych wrażeń gapiów.

Według badań nad tanatoturystyką jednym z powodów odwiedzania miejsc masowej śmierci jest jej wyparcie z życia codziennego przy jednoczesnej powszechnej obecności w mediach. Zwiedzających interesuje śmierć widziana z bliska, czerpią przyjemność ze zwiedzania miejsc związanych z bólem i krzywdą. Podczas zwiedzania doświadczają realności miejsca, uczestniczą w dramacie milionów istnień ludzkich, na co wpływ ma wielkość obiektu, liczba zgromadzonych rzeczy. Dla części zwiedzających motywacją jest poczucie winy, albo chęć doświadczenia poczucia wyższości nad katami.

W dramacie „Auschwitz Tour” skupiamy się na tym po co współczesny turysta/widz odwiedza Auschwitz, jaka jest współczesna funkcja tego miejsca i co się z nim stanie kiedy pokolenia prawdziwych naocznych świadków odejdą.

Wiek widza: 15+
Premiera zaplanowana na 9 listopada 2024 roku.

Koprodukcja Teatru im. Ludwika Solskiego w Tarnowie, Związku Artystów Scen Polskich ZASP – Stowarzyszenie oraz Fundacji na rzecz Rozwoju i Promocji Sztuki Współczesnej Pauza.

Projekt sfinansowany ze środków Funduszy SKE ZASP – Program Kultura